Wątroba

Wątroba

Wątroba to niewielki organ, który spełnia wiele procesów niezbędnych do prawidłowej pracy organizmu. Upośledzenie jej funkcji może doprowadzić do poważnych komplikacji zdrowotnych.

Jak zatem dbać o wątrobę? Jak ją chronić i leczyć?

Gdy boli wątroba, reaguj natychmiast

Zwykle nie pamiętamy o tym niewielkim, ale ważnym organie, jakim jest wątroba. Wchodzi w skład układu pokarmowego, bierze zatem udział w ważnych procesach trawiennych. Umieszczona jest pod przeponą, w okolicy prawego łuku żebrowego, granicząc z żołądkiem oraz jelitami.

Przypominamy sobie o niej, gdy doskwierają nam dolegliwości trawienne. Ból wątroby jest kłujący i ostry, uniemożliwia utrzymanie pionowej pozycji ciała, może też promieniować w stronę sąsiadujących z nią organów.

Wątroba znana jest ze swoich niezwykłych zdolności regeneracyjnych, choć działanie wirusów i innych czynników chorobowych może skutecznie pozbawić ją tych umiejętności, doprowadzając do niebezpiecznego stanu, jakim jest marskość wątroby.

Funkcje wątroby

Wątroba jest silnie unaczynionym organem, niezbędnym do prawidłowego funkcjonowania organizmu.

• Syntetyzuje czynniki krzepnięcia krwi oraz filtruje ją, produkuje również niektóre z białek krwi.
• To ważny organ biorący udział w procesach metabolicznych, ponieważ przekształca węglowodany w glukozę, dzięki czemu cukry są lepiej przyswajalne przez organizm.
• Organ ten magazynuje potrzebne organizmowi witaminy, takich jak witamina A, D, K, B12 oraz C (dwie ostatnie uwalniane są w razie ich niedoboru) oraz żelazo.
• Uczestniczy w procesach związanych z gospodarkę białkową, tłuszczową i węglowodanową organizmu.
• Co ważne, wątroba potrafi się regenerować oraz oczyszczać organizm z toksyn, dostarczanych wraz z alkoholem, nikotyną oraz innymi używkami.
• Zdolna jest również do przetworzenia szkodliwego amoniaku w mocznik.
• Jedną z ważniejszych funkcji jest wytwarzanie oraz wydzielanie żółci, produkowanej dzięki komórkom wątroby zwanym hepatocytami. Żółć niezbędna jest do rozbijania cząsteczek tłuszczu na mniejsze jednostki, które są lepiej trawione w układzie pokarmowym.

---

Przeczytaj też: Co na wątrobę? Hepaslimin, Hepatil, Essentiale Forte i inne – przegląd

---

Wątroba pod ochroną

Ze względu wielofunkcyjność, wątroba narażona jest na działanie czynników zewnętrznych, uszkodzenia oraz zatrucia. Substancje dostarczane do organizmu oddziałują na wątrobę ze zdwojoną siłą.

Osoby, które nadużywają alkoholu, nałogowo palą papierosy lub zażywają silne leki, mogą uskarżać się na ból wątroby, kolki oraz kłucie w boku. Wpływ na złą kondycję organu ma również niezdrowa, bogata w tłuszcze i węglowodany dieta, a także brak ruchu.

Powiększona wątroba

Nieodpowiednia dieta oraz nadużywanie alkoholu z czasem doprowadzają do zaburzeń w obrębie wątroby, która ulega nieznacznemu powiększeniu. Pojawiają się dolegliwości żołądkowe typowe dla problemów z trawieniem – wzdęcia, uczucie pełności, bóle brzucha.

O uszkodzeniu wątroby sygnalizują również inne symptomy, takie jak pojawienie się znamion i piegów na ciele, częstsze skurcze łydek, silne biegunki, uczucie zimnych dłoni, podwyższone ciśnienie czy wzrost apetytu na słodycze. Ale to właśnie ból wątroby jest tym sygnałem, który powinien zaniepokoić i skłonić chorego do wizyty u lekarza.

Dyskomfort pojawia się najczęściej po obfitym posiłku i utrzymuje się jeszcze długo po jedzeniu. Zmianie ulega też oddawanie stolca, które staje się nieregularne.

Niewydolność wątroby

Niezdrowy styl życia może z czasem doprowadzić do niewydolności wątroby, która objawia się zahamowaniem części procesów trawiennych. Pojawiają się wówczas problemy z trawieniem, dolegliwości żołądkowe, wzdęcia, uczucie przejedzenia.

Z czasem ciało może tracić na wadze, zmniejsza się apetyt, często pojawiają się nudności, a nawet wymioty. Sytuacja staje się niebezpieczna, gdy pojawiają się dolegliwości związane z nieprawidłowym krążeniem krwi – wątroba ulega powiększeniu, kostki i nadgarstki puchną, rozwija się żółtaczka oraz wodobrzusze.

Niewydolność wątroby może mieć postać przewlekłą lub ostrą, w obu przypadkach bardzo ważne jest podjęcie leczenia.

Marskość wątroby

Najpoważniejszym schorzeniem jest jednak marskość wątroby, do której dochodzi w wyniku długotrwałego zaniedbania narządu. To postępujące schorzenie, prowadzące do włóknienia organu i powolnego obumierania. Zahamowaniu ulegają wówczas wszystkie procesy, za które wątroba jest odpowiedzialna.

Główną przyczyną marskości wątroby jest obecność toksyn w organizmie (głównie alkoholu), a także wyniszczające działanie wirusów, takich jak wirus zapalenia wątroby typu B (HBV) oraz wirus zapalenia wątroby typu C (HCV).

Proces marskości jest nieodwracalny, ale można zahamować go przy odpowiednio szybciej reakcji oraz stosowaniu zalecanych leków. Stan marskości wątroby jest niezwykle niebezpieczny dla zdrowia, może doprowadzić do powikłań oraz zupełnego obumarcia organu. W takich przypadkach konieczny jest przeszczep.

Jak chronić wątrobę?

W dbaniu o wątrobę bardzo ważna jest zmiana dotychczasowych przyzwyczajeń żywieniowych. Na stan wątroby wpływa niezdrowa dieta obfitująca w tłuszcze oraz węglowodany. Brak ruchu, siedzący tryb życia i co za tym idzie nadwaga, również potęgują ten stan. Mimo zdolności regeneracyjnych wątroba nie potrafi poradzić sobie z nadmiarem alkoholu oraz pozostałych używek, konieczne jest zatem ich ograniczenie.

Należy również zrezygnować z ciężkostrawnych posiłków, które wywołują problemy trawienne. W takim przypadku warto stosować zasady diety odtruwającej wątrobę, która powinna trwać około dwóch miesięcy. W tym czasie do diety należy wprowadzić warzywa (marchew, pomidory, paprykę, buraki i kapustę), ryby morskie, owoce, produkty pełnoziarniste, rośliny strączkowe, siemię lniane, soję, orzechy oraz sok jabłkowy.

W trakcie trwania diety należy zupełnie zrezygnować z alkoholu, cukru, czerwonego mięsa, nabiału oraz białego pieczywa. Warzywa i owoce dobrze jeść surowe, ryby zaś warto przygotowywać na parze lub piec.

Zmianie powinien ulec również sposób żywienia. Należy jadać pięć niewielkich posiłków dziennie, przygotowywanych na bieżąco. Zamiast po kawę czy alkohol lepiej sięgnąć po świeżo wyciśnięty sok z owoców. Do potraw warto dodać przyprawy i zioła, które wspomagają trawienie i dostarczają organizmowi potrzebnych witamin oraz minerałów. Dania należy jeść powoli, dokładnie przeżuwając każdy kęs.

Inne zalecenia sugerują również, by nie nadużywać leków przeciwbólowych i przeciwzapalnych, które zaburzają pracę wątroby oraz dostarczają jej toksyczne składniki.